سفارش تبلیغ
صبا ویژن

چابکسر

چابکسر

چابکسر  شهر من

 

 شهر چابکسر  در منتهی  الیه  استان گیلان و در حد فاصل  استان  گیلان  و مازندران  در کوتا ترین  فاصله  بین کوه  و دریا  حداکثر  1300  متر  در شمال  کشور قرار دارد  . به دلیل  فاصله  کم با کوه  و دریا  و برخورداری از اقلیم  معتدل  خزری  بر خوردار  می باشد . در گستره  و جغرافیایی چابکسر  4 محصول  عمده ی کشاورزی  یعنی  برنج ،  چای ،  مرکبات،  و کیوی  در کنار  همدیگر  رشد می کنند .

همچنین پرورش  گل و گیاه  به صورت  چشمگی  و گسترده  اقلیم  مناسب  منحصر به  فرد چابکسر  را نه در گیلان  و مازندران  بلکه  در خاور میانه  در ذهن  تداعی  می کند .

با توجه  به خصوصیات  جغرافیایی حاکم  بر منطقه  یعنی  رشته کوه البرز  و دریای  خزر  ،  چابکسر  از نظر  جاذبه های گردشگری  از تنوع  ویژه ای  بر خوردار  می باشد . مسافران و گردشگران  با حضور  خود  در چابکسر  در کوتا هترین  فاصله  زمانی  می توانند  از مواهب  دریا  و همچنین  زیبا ییهای عرصه های  جلگه ای  کوهپایه ای  کشتزار  ها چشمه سارها ، رودها و سکونت گاههای انسانی بهره مند شوند .

اندیشیدن  به محیط  زیست  به اندازه ی عمر اجداد  ماقدیمی  است . بقای  آن ها  بستگی  به آگاهی  آن  داشته است . امروز  نیز  محیط  زیست   در شکل  گیری  هر یک  از ما نقش  تامین  کننده  ای دارد  زیرا  رشد  و نمو  انسان  به صورت   طبیعی  و در شرایط  نبود  محرک  های زیست ‌محیطی صورت  نمی گیرد  . محیط  زیست  در مورد  بیشتر  ما و در  جامعه ی   تکنولوژیک  جدید  عبارتست  از آن چیزهایی که در زندگی  روزمره  با آن  سر و کار  داریم .

برای آگاهی  و شناخت  از محیطی که در آن  قرار گرفته ایم  چاره ای  جز مطالعه و تحقیق نداریم  . در این  مطالعه  از  علایم  مختلفی استفاده  می شود  هدف  اصلی  این مجموعه  بررسی وضعیت  محیط زیست  شهر  چابکسر  است و علاوه  بر آن  سعی  شده  تا در دیگر  زمینه ها نیز  مطالعاتی  صورت  گیرد . لازم  به ذکر است  که به دلیل  آنکه  تا کنون  کتابی  در ارتباط  با چابکسر  منتشر  نشده است با مشکل  مواجه شدم . با همه مشکلات  و سختی ها به یاری  خداوند  توانستیم با  تحقق و بهره گیری  از پروژه ی جناب  آقای  کمال  یوسفی  فر  (کارشناس  ارشد  جغرافیای انسانی ) و جناب  آقای  مهندس روشن  کارمند شهرداری  چابکسر  و همچنین  کتابخانه  شهید  انصاری  و اطلاعات  فردی  این مجموعه  را به رشته تصویر  در آورم .

 

تاریخچه  چابکسر :

چابکسر در قدیم  قسمتی  از سرزمین رانکوه   بوده است  . رانکو  آخرین  بخش  شرقی  گیلان بود ه است  از  شمال  به  دریای  خزر  ، از شرق  به تنکابن  ، از جنوب  به رود بار الموت  و رودبار  حسینقلی خانی  و از  غرب   به دیلمان  و لاهیجان  محدود می شد . چابکسر  سابقا  میانده نام داشت  که هم اکنون  نام یکی  از محله های چابکسر  است .

وجه تسمیه چابکسر :

کلمه ی  چابکسر  از دو کلمه ی چاب و و کنار  گرفته  شده که به همین  جهت  آنرا چاب کنار  ویا  کنار دریا  می گفتند  که به تدریج  به چاب سر و سپس  به چابکسر  تبدیل   شده است .  و روایت  دیگری  هم رواج  دارد که در گذشته  در هنگام  عروسی ما بین  خانه عروس و داماد  سوارانی  مسابقه  می دادند  و  برنده  مسابقه از عروسی  خلعت  می گرفت  است . گویا  در آن زمان  سوارانی  چابکی  در این  منطقه  وجود  داشته اند  که کلمه ی چابکسر از آن  مشتق شده است .

موقعیت  جغرافیایی چابکسر

چابکسر در جنوب  غربی  دریای خزر   و شرقی ترین  نقطه استان  گیلان  واقع  شده است . از نظر  موقعیت  جغرافیایی در 50 درجه   و 34 دقیقه  طول  جغرافیایی و 36  درجه  و 57 دقیقه  عرض  جغرافیایی قرار دارد  . شیب  اصلی آن  در سمت  جنوب به شمال  است . چابکسر  مرز بین  گیلان  و مازندران  بوده که توسط  رودخانه  سمام  (سامان رود ) از استان مازندران  - رامسر  جدا  می شود . در حقیقت  می توان گفت  چابکسر  گره ارتباطی  بین این  12 استان می باشد  . از  شمال  به دریای  خزر  ،  از جنوب  به کوههای  البرز  ، از غرب  به کلاچای  و از شرق  به رامسر  محدود  می شود . فاصله  ی آن با رامسر  8 کیلومتر  ، کلاچای 20 کیلومتر ، رودسر 30 کیلومتر ، و با  مرکز استان  یعنی شهر  رشت  102 کیلومتر  می باشد .

 زمین شناسی چابکسر :

قسمت کوهستانی  البرز  از سنگهای رسوبی  و آتشفشانی  و متامرفیک  متعلق به پرکامبرین  تا کواتونوی ،تشکیل  شده است . در پاره ای نقاط  به ویژه  در ارتفاعات  زیاد سنگهای آهک  و بازالت و آندزیتی بدون 

پوشش نمایان است . قشر های زیادی  از سنگها ی آهکی  کو تا سه و لایه هایی از سنگ  باز است .

در این منطقه دیده می شود . که گاه آبخانه های خوبی را تشکیل  می دهند . جلگه های منطقه  از رسوبهای  رودخانه ای (آلویال ) است که روی  لایه های  متعلق  به دوران  چهارم  قرار  دارد . بطور کلی  در تمام  منطقه  از کوه  به طرف  دریا  لایه های آبرفت  ضخیم  تر می شود  و شیب  عمومی جلگه  به طرف  دریاست . طی  میلیون ها سال  رودها ی منطقه  اراضی  کوهستانی  را شسته  و خرد  کرده و مواد رسوبی  را در سواحل  خزر  به جا  گذاشته اند .  وجه  مشخصه  مرفولوژی  و مرفودینامیکی  و همچنین اساس  همبستگی  کوههای مرتفع  و اراضی  پست  از نظر  ترتیب  ناهمواریها همانا  وجود  دره هایی که جریان  آب  در تمام  سال  در آن ها  ادامه دارد . رسوبات  حاصل  از فعالیتهای  فرسایش  و جابجایی رودخانه ای  اغلب  در999  و دهانه رودخانه ها بجای گذاشته می شوند . از آنجائیکه  تغییرات  ناشی  از جزر و مد  در خط ساحلی  بسیار  اندک  بوده  و حرکات  سیلابی  ضعیف  هستند .

این رسوبات اغلب  در اراضی  آبرفتی  ته نشین  گشته و یا  به موازات  ساحل  جابه جا  می شوند . تعدادی  از رودخانه های کوتاه منطقه  نظیر  هچین رود  یا اچار رود و میانده رود  و ... در طول  مسیر خود  دره های عمیقی  را به وجود  می آورند  . نیروی  ناهمواری زیاد همواره با فراوانی  بارش  در موارد  زیادی  موجب  افزایش  فوق  العاده  قدرت  جابه جا ئی در دامنه  ها گشته و علاوه بر آن  لغزش  زمین  و جدائی   توده های خاکی  را سبب می گردند که شکل  گیری  سطح  خارجی  نقش  موثری دارند . جلگه های آبرفتی و اراضی  منطقه  چابکسر  شرایط  بسیار  مناسبی  را برای  کشاورزی  بوجود  آورده  است  بطوریکه انواع  و اقسام  محصولات  همده ی کشاورزی  ماند  مرکبات  ، برنج  و چای  با کیفیت  خوب  در این  منطقه بدست  می آید  و می توان  گفت  که جزء  یکی از مناطق  نادر کشاورزی  در سطح  کشور  است چون  تقریبا  از هر  نوع محصول  و میوه در این  ناحیه  بدست می آید .

جنس زمینهای منطقه مورد مطالعه

جنس زمینهای منطقه  مورد مطالعه  از نوع رس – شن بوده که روی  هم در طبقات  مختلف  زمین  قرار  گرفته است . این  زمینها در وسعت  زیاد  به کشت  محصولات  مختلف  مانند برنج ، چای ، کیوی ، انواع  صیفی جات  و سبزیجات  و غیره اختصاص  یافته  است  در هر صورت  خاکهای منطقه  از دسته  خاکهای  سنگین  و نیمه سنگین  به شمار  آمده و هر  نوع  از محصولات  ذکر  شده  با خاکهای مشخصی سازگاری دارند . چنانچه چای با خاکهای  دارای PH خیلی اسیدی  با بافت سیلیت و برنج با خاکهای PH نسبتا خنثی  و بافت  متوسط و رسوبی و رسی سازگاری دارد . ولی بدون  توجه  به PH  خاک منطقه  که جابجایی اسیدی  و در  نقطه ای  قلیایی و یا خنثی  باشد در خاکهای  دارای PH خیلی اسیدی  که برای چای مناسب است می توان برنجکاری  نمود  چنانکه  این کار  را انجام می دهند و یا  اینکه مرکبات  کشت می نمایند . به طور  کلی  در منطقه کمتر  به نوع  خاک برای کشت  محصولات  توجه  می شود .

 زلزله در چابکسر

این منطقه  در  دامنه   سلسله  جبال  البرز  واقع  بوده و زمینهای آن  از لایه های شنی  و رسوبی  تشکیل  یافته  و همواره   این امکان وجود دارد  که زلزله  هائی  که مرکز  آن  در اطراف  و جنوب  غرب  و سلسله  جبال  البرز  قرار دارند  . بصورت  یک  کانون  زلزله  خیز  در آید  .که زلزله  مهیب  31 خرداد  سال 1369 با قدرت 2/7 آنرا به  اثبات  رسانیده است .

 توپوگرافی منطقه

وسعت  330 کیلومتر مربع  منطقه  چابکسر  در دو ناحیه  جلگه ای  و ناحیه میان بند (کوهستانی و کوهپایه ای جنگلی ) و قسمت کلی  در ناحیه  کوهستانی  واقع  شده  است.  شیب منطقه از جنوب  بسمت  شمال  یعنی دریای خزر  بوده  و قسمتهای جنوبی پوشیده از جنگلهای انبوه و دارای ارتفاعات  جنگلی  تا 3000 متر  می باشد .

 کوهها

کوههای  شمالی  ایران قسمتی  از چین  خوردگی های  بزرگ  آلپ و هیمالیا  در دوران  سوم  زمین شناسی  است  که به صورت  رشته های  مختلف  ولی  در یک  سیستم  دنباله کوههای قفقاز از آرارات  در خاک  ترکیه   شروع  شده در جهت  غرب  به شرق  به طول  1000 کیلومتر  ممتد به هندو کش  در خاک  افغانستان  ختم  می شود . کوههای  منطقه  چابکسر  با جنگلهای سر سبز  و قلل  مرتفع  بر فگیر  قسمتی از سلسله جبال البرز  در ناحیه  مرکزی  می باشد . این کوهها  در  دوران  چین  خوردگی آلپی تکوین  یافته  با ققلی  مرتفع  و دره هائی  عمیق مانند  سد  عظیم  قوسی  شکل  به طول  کمتر از 20 کیلومتر  بین دریای خزر  و فلات  مرکزی  ایران (قزوین ) واقع  شده است  .ارتفاع  کوههای منطقه  متفاوت  است  . قلل  و کوههای  تو که سرکو با 3022 متر ارتفاع ، سر کو راکو و کوه سماموس با 3620 متر  ارتفاع  در مرز  استانهای گیلان (چابکسر ) مازندران (رامسر ) واقع  شده است . ارتفاعات (تماشا کوه) از قلل و کوههای مرتفع  و بلند بوده و تعداد زیادی ارتفاعات پست  تر  مانند (کوه بلک کوه کبوتر آبکش (شاسروس)، کوه پورسرا ، طارم کوه  و ... در منطقه دیده می شود .

 جلگه ها

جلگه  چابکسر بین دریای خزر و دامنه کوههای البرز  واقع  شده است  . این جلگه ها از رسوبات  رودخانه ای واقع  در منطقه  تشکیل  شده است . طول  جلگه کمتر  از  20 کیلومتر  و عرض  ان بستگی  به طول  رودخانه های حوضه و رسوبات  حمل  شده توسط  آن ها دارد . هرچقدر  طول  رودخانه ها  بیشتر  باشد  بر وسعت  جلگه ها افزوده می شود . بطوریکه  شاخه ی اصلی رودخانه خشکرود دارای طولی به مساحت 24 کیلومتر  می باشد . بدین  لحاظ وسعت جلگه در این  قسمت  بیشتر  از مناطق  دیگر می باشد .

 

روستاهای واقع در حوزه  نفوذ  مستقیم

این روستا ها به فاصله حداکثر  12 کیلومتر  از چابکسر  واقع گردیده است و موقعیت و فاصله  ان ها  ایجاب می کند  که روستاییان  ساکن  در آن  ها جهت تامین  نیازهای خود  از خدمات  موجود  در  شهر  چابکسر استفاده  نمایند و بطور کلی  محدودیتهای موجود  بهداشتی  ، آموزشی  ، خدماتی  روستایی خود  را بااستفاده از  امکانات  چابکسر  بر طرف  نمایند .

این روستا ها  عبارتند  از : قاسم آباد  سفلی -  کبوتر آبکش – جنگسرا – لی کلام – لیمه سرا .

روستا های واقع  در حوزه ی نفوذ  غیر مستقیم (ضعیف)

روستا های  واقع  در  حوزه نفوذ  غیر مستقیم  شهر  ، آبادیهایی هستند  که در فاصله ی دور تر  از  شهر واقع  شده است و بخاطر  داشتن  جمعیت  کم  و اثرات اندکی که بر روی شهر  دارند جزء روستاهای حوزه نفوذ  ضعیف  اند . این روستاها  اکثرا  فاقد  واحدهای  آموزشی  بوده  و تحت  پوشش  خانه های  بهداشت  سورخانی ، سرولات  ، جیر اوشیان  دوران محله ، شیخ زاهد  محله هستند  از  آنجائیکه  فاقد  اکثر  امکانات  شهری  و روستائی اند فقط به ذکر نام  تعدادی  از آبادیها  اکتفا می شود .

چملک سرا – خشک سرا – سیا کش – شمشاد پشته  - شین گرد – گرچه آب – مازولکه – ارزن پشته ، بینه پهلو ، پشتاسران – ترک ، جینکی – ماسرک.